بەیاننامەی بزوتنەوەی گۆڕان بۆ کۆچی دوایی نەوشیروان مستەفا

هاونیشتیمانیانی کوردستان

سەعات هەشتی بەیانی رۆژی (١٩/٥/٢٠١٧) رێکخەری گشتی بزوتنەوەی گۆڕان، تێکۆشەرو سەرکردەی کوردایەتی‌و نوێخوازی، نەوشیروان مستەفا، دوای ململانێیەکی سەخت لەگەڵ نەخۆشی لە گردی زەرگەتە لە شاری سلێمانی کۆچی دوایی کرد.

نەوشیروان مستەفا لە ساڵی (١٩٤٤) لە شاری سلێمانی لە دایک بوە، خوێندنی سەرەتایی‌ و ناوەندی‌ و ئامادەیی لە سلێمانی تەواوکردوە و لە ساڵی (١٩٦٧) بەکالۆریۆسی لە بەشی زانستە سیاسییەکانی کۆلێژی ئابوری‌ و زانستە سیاسییەکان لە زانکۆی بەغدا بەدەستهێنا و لە ساڵی (١٩٧٣) ماستەری لە پەیوەندی نێودەوڵەتی‌ لە زانکۆی ڤیەننا تەواوکرد و دەستیکرد بە خوێندنی دکتۆرا لە یاسای نێودەوڵەتی.

کاک نەوشیروان پەنجا و شەش ساڵی تەمەنی بۆ کورد و کوردستان تەرخان کرد و لەو بوارەدا یەکێک بوە لە سەرکردە هەرە دیارەکانی خەباتی رزگاری نیشتیمانی.

لە خەباتی سیاسیدا هەمیشە داهێنەر بوە و رۆڵی نوێخوازی‌ و  دامەزراوەیی لە کارکردندا‌ بینیوە. 

یەکەم وێستگەی ژیانی سیاسی لە ساڵی (١٩٦١) لە یەکێتی قوتابیانی كوردستانەوە دەستپێکردوە و ئەندامی پارتی دیموکراتی کوردستان بو، یەکێک بوە لە دامەزرێنەرانی کۆمەڵەی رەنجدەرانی کوردستان و ئەندامی دەستەی دامەزرێنەری یەکیێتی نیشتیمانی کوردستان بو. 

لە ساڵی (١٩٧٧) وازی لە خوێندنی قۆناغی کۆتایی دکتۆراکەی زانکۆی ڤیەننای هێناو هاتەوە چیاکانی کوردستان‌ بۆ بەشداریکردن لە خەباتی رەوای گەلەکەمان‌ و رۆڵێكی بەرچاوی هەبو لە ئاڕاستەكردنی رێكخستنەكانی كۆمەڵە لەناو شارو رێکخستن‌ و بەهێزکردنی یەکەی چەكداری هێزەکانی پێشمەرگەدا. 

لە ساڵی (١٩٧٩)وە ئەرکی سکرتێری کۆمەڵەی رەنجدەرانی کوردستانی کەوتە ئەستۆ و لە هەر سێ کۆنفرەنسی کۆمەڵەدا به‌ سکرتێری کۆمەڵە هەڵبژێردرا.

لە دوای شاڵاوەکانی ئەنفال رۆڵی سەرەکی گێڕا لە رێکخستنەوەی هێزی پێشمەرگەو دروستکردنی مەفرەزە پارتیزانەکان‌و شانە چەکدارەکانی سوپای رزگاری کوردستان (سرک) و پتەوکردنەوەی رێکخستنەکانی کۆمەڵە لەناو شارو ئۆردوگاکاندا. هەروەها وەك ئەندازیاری راپەڕین نەخشەی راپەڕینێکی سەرتاسەریی ئامادەكرد و پێشکەش بە لایەنەکانی بەرەی کوردستانی کرد و سەرپەرشتی راپەڕینی خەڵكی كوردستانی كرد تا رزگاركردنی شاری كەركوك.

لە دوای راپەڕینی بەهاری (١٩٩١)، رۆڵێكی مەزنی هەبو لە دامەزراندنی بەردی بناغەی پەرلەمان و حكومەتی هەرێمی كوردستان. 

لەدوای پرۆسەی رزگاری عێراقیش، رۆڵی کارای بینیوە لە چەسپاندنی مافە رەواکانی خەڵكی کوردستان لە بەغدا و چه‌سپاندنی سیستمی فیدراڵی و گیانی پێكه‌وه‌ژیانی نه‌ته‌وه‌ و پێكهاته‌ جیاوازه‌كانی عێراق.

هەر لە درێژەی هەوڵەکانیدا لە هەڵبژاردنەکانی (٢٥/٧/٢٠٠٩) سه‌رۆكایه‌تی لیستی گۆڕانی كردو بۆ یەکەم جار ئۆپۆزیسیۆنی وەک یەکێک لە کۆڵەكە سەرەکییەکانی حوکمڕانی دیموکراسی لەناو پەرلەمانی کوردستان دروستکرد. 

بۆ یەکەمجار مۆدێلی ململانێی چەکداریی‌ و توندوتیژی گۆڕی بۆ ململانێی سیاسی‌ و مەدەنیی و پەرلەمانیی لە کوردستانی عێراق و دەرفەتی گونجاوی بۆ هێنانەپێشەوەی نەوەی نوێ بۆ نێو کایەی سیاسی ره‌خساند. 

سەرەرای هەمو ئەمانە، کاک نەوشیروان لە رێی بزوتنەوەی گۆڕانەوە رۆڵێکی گەورەی گێڕا لە هوشیارکردنەوەی هاوڵاتیان بە مافە مەدەنی‌ و سیاسی‌و یاساییەکانیان و گێڕانەوەی شكۆ بۆ تاكی كورد.

کاک نەوشیروان بەدرێژایی خەباتی سیاسی، كەسێكی ئازاو دلێرو دوربین‌و خاوەن پرۆژەی ستراتیژی بوە؛ هەوڵی چەسپاندنی سەروەری یاساو دادپەروەری کۆمەڵایەتی‌و ریفۆرمی سیاسی‌و دامەزراندنی سیستمێکی حوكمڕانیی دامەزراوەیی لەسەر بنەمای هاوڵاتیبون داوە.

له‌هه‌مو وێستگه‌كانی ژیانی سیاسیدا پشتگیری له‌خه‌باتی چه‌وساوه‌ و زوڵملێكراوان كردوه. له‌هه‌مان كاتدا خاوه‌نی بیری نه‌ته‌وه‌یی بو و هه‌وڵی بۆ مافی چاره‌ی خۆنوسین‌و  سه‌ربه‌خۆیی كوردستان داوه‌ له‌ ده‌وڵه‌تێكدا، كه‌ كه‌رامه‌تی هاوڵاتی تێیدا پارێزراو بێت.

 له‌ دوا وێستگه‌ی ژیانی سیاسیدا، بۆ چه‌سپاندنی سیستمی په‌رله‌مانیی تێگه‌یشتنی ده‌باشانی لەگەڵ مام جەلال ئه‌نجامدا. دواتریش له پێناوی به‌رژه‌وه‌ندی خه‌ڵكی كوردستان‌و باشكردنی گوزه‌رانی هاوڵاتیان‌و ئاشته‌وایی كۆمه‌ڵایه‌تی‌و دامه‌زراندنی حكومڕانییه‌كی ته‌ندروست برەوی بە تێگەیشتنی دەباشان داو رێكه‌وتنی نێوان بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان و یه‌كێتی نیشتمانی كوردستانی واژۆكرد.

جگە لە سیاسەت، کاک نەوشیروان وەک یەکێک لە رۆشنبیرە گەورەکانی گەلی کورد رۆڵی دیارو پێشەنگی هەبوە لە بواری ئەدەب‌و مێژو و رۆژنامەگەریدا. لەو بوارەشدا خاوەنی چەندین توێژینەوەو کتێبی ناوازەیە لە بوارەکانی مێژوی سیاسی‌و ئەدەبی‌و کۆمەڵناسی‌و رۆژنامەگەریدا.

کاک نەوشیروان کەسێکی سادەو خاکی‌و نزیک بو لە هاوڵاتیانی كوردستان. چۆن بە گەورەیی ژیا ئاواش بە گەورەیی‌و سەربەرزی ماڵئاوایی لێکردین.

به‌ له‌ده‌ستدانی كاك نه‌وشیروان گه‌له‌كه‌مان خه‌ساره‌تێكی گه‌وره‌ی لێكه‌وت، چونكه‌ كاك نه‌وشیروان به‌ ته‌نیا موڵكی حزبێك یان رێكخراوێك نه‌بو، به‌ڵكو هه‌مو ژیانی بۆ گه‌له‌كه‌ی ته‌رخان كردبو.

لە کاتێکدا سەرەخۆشی لە خەڵکی کوردستان‌و خۆمان دەکەین، جەخت لەسەر ئەو وتەیەی خودی كاك نەوشیروان دەكەینەوە كە هەمیشە دەیوت: "من ئەوەی کردومەو دەیکەم تەنیا قەرزی نیشتیمانیی و نەتەوەیی و ئینسانی گەلەكەمە دەیدەمەوە". 

لەسەر ئەم بنەمایەش بەڵێن دەدەین لە جاران سورتربین بۆ بەدیهێنانی ئەو پەیام‌و بەها بەرزانەی کاک نەوشیروان لە ژیانیدا خەباتی بۆ دەكردو  هەرگیز سازشیان لەسەر ناكەین.

بزوتنەوەی گۆڕان

٢٠/٥/٢٠١٧