|
| ||
|
|
||
|
ئارام غەفوور : 40 جۆر مار و 11 جۆر چۆلەكە لە كوردستان هەن و دژوارترین جۆری مار لەگەرمیانە
لەكوردستان هەیبێ. ئارام هێندە خۆی بەخاوەنی سرووشتی كوردستان دەزانێ، كە باسی ناوچەیەك دەكات سوپاسیان دەكات كە پارێزەری راستەقینەی گیاندارانی ناوچەكەیانن.
كوردستان. مارو دووپشك، گیاو گوڵ، ئاژەڵی نەبینراو و ناو نەبیستراو. هەمووی بە ماندووبوون و شاخەوشاخكردنی ئارام بەرهەمهاتووە.
ژەهری مار وایكرد واز ئارام ساڵی 1968 لە گەڕەكی چوارباخی سلێمانی لەدایكبووە، دوایین شوێن كە لێی خوێندبێ (تەسنیع عەسكەری بەغدا) بووە، بەڵام گەڕۆكێكی بە سەلیقەو تاقەتە لەبواری ناسینی ژیانی گیانداران لە چیا و دۆڵەكان. ئەو باسی خۆی بەوجۆرە دەكات “من هەر بە منداڵی عەجول و هاربووم، لە پۆلی شەشی سەرەتایی بووم كە لەو شوێنەی ئێستا گەڕەكی بەختیاری سلێمانییە، دەشتایی بووەو مارم لێگرتووە. باپیرم شێخ حەسەنی مارگر نێوبانگی هەبووە بە مارگرتن”. حەزی مارگرتن وای لەو كوڕە كردووە زیاتر تێكەڵی سرووشت ببێ، بۆیە بڕیار دەدات ئەو حەزەی بكاتە شتێك كە بمێنێتەوەو شارەزایی زۆرتر كۆبكاتەوە.
گیتار ژەنینیش یەكێكە لە بەهرەكانی ئارام، كە بەهۆی تێكەڵبوونی بەچەند گۆرانیبێژ و مۆسیقاژەنی بەنێوبانگی سلێمانی ئاشنای بووە. ئارام هێشتا ژنی نەهێناوە. دەربارەی ئەوە گوتی” خێزانم پێكنەهێناوە، بارودۆخێكی ئەوتۆم نەبووە كە ژن بێنم، ئەگەر ژنم هەبووایە نەمدەتوانی بەوجۆرە لەگەڵ سرووشت تێكەڵ ببم و لەو چیا و دۆڵە بمێنمەوە، زۆرجار رێككەوتووە بە مانگ ماومەتەوە بە شوێن وێنەگرتنی ژیانی باڵندەو ئاژەڵەوە”.
خەڵكی بارزان و گەریلا نزیكەی هەشت ساڵ ژیانی ئارام، كێواو كێو و دۆڵەو دۆڵ بووە بە شوێن ئاشكراكردنی ژیانی ئاژەڵ و گیانداران لەكوردستان، بۆیە رێی كەوتووەتە زۆربەی ناوچە كوێستان و گەرمێنەكانی باشووری كوردستان. لەزۆربەیاندا بە مانگ ماوەتەوە، بۆیە بۆ ئەو ئاسانە بڕیاربدات كامە ناوچە لەكوردستان خەڵكەكەی بایەخ بە سرووشت و هێشتنەوەی گیاندارانی ناوچەكە دەدەن. ئارام پەسنی گەریلاكانی PKK دەدا كە “ زۆر پارێزگاریان لەو كەژوكێوانە كردووە لە قەندیل، سوپاسیان دەكەم”. ئەو لە ناوچەكانی قەرەداخ، پێنجوێن، گەرمیان لە سنووری پارێزگای سلێمانی. هەروەها لەناوچەكانی قەندیل و بارزان بە مانگ ماوەتەوە. ئارام پەسنی خەڵكی ناوچەی بارزان بەوشێوەیە دەدا كە ئەو گەواهیدەری سرووشتی ناوچەكەیانە “خەڵكی ناوچەی بارزان زۆر بایەخ بەسرووشت و گیاندارانی ناوچەكەیان دەدەن، لەوێ كەس راوی گیانداران ناكەن و ناشهێڵن كەس بۆ راو بچێتە ئەوێ، لە قەرەداخ و شارباژێڕیش بایەخ بە پاراستنی سرووشت دەدرێ، بەڵام بارزان زۆرتر”. هەروەها سوپاسی خەڵكی بارزان دەكات و دەڵێ ئەو ماوەیەی لەوێ ماوەتەوە زۆر هاوكارییان كردووە. ئازاری گەڕان وێنەو گرتەكانی نێو كۆمپیوتەرەكەی، دەریدەخا سەركێشی زۆری كردووە بۆ دەستخستنی ئەوەی مەبەستییەتی. سەركەوتن بەشاخی سەخت و مانەوە لەتەختاییەكانی گەرمیان، هەڵزنان بەقەندیلدا ئاسان نەبووە. ئارام لەو رێگەیانەدا زۆری بەسەرهاتووە. “ زۆرم بەسەرهاتووە لەشاخ داكەوتووم، چەندینجار مارە جۆراوجۆرەكان پێیانەوە داوم، دووپشك، زەردەواڵە، مێرووی جۆراوجۆر پێیانەوەداوم. من مانەوەی خۆم بەزیادە دەزانم و پێمسەیرە، بەڵام هەر سووربووم لەسەر كارەكەم و نەترساوم”. ئارام لەو باوەڕەدایە كەس نەبووە وەك ئەو بە قووڵی بایەخی بەسرووشت و گیانداران دابێ لە كوردستان. هەرچەندە ئەوە راستییەكە كە پەیامبەری كۆنی ئەو ناوچەیە زەردەشت، 12 سەدە پێش پەیدابوونی ئایینی ئیسلام هانی خەڵكی دەدا بۆ دار چاندن و بایەخدان بە سرووشت. دووركەوتنەوە لە كوردسات تەواوی بەرهەمەكانی بەدرێژایی ئەو هەموو ساڵە، تەنیا لە كەناڵی ئاسمانی كوردسات كە هێرۆخانی هاوسەری مام جەلال سەرپەرشتیدەكات، نیشاندراون، بەڵام ئێستا ئارام لەدوای دووركەوتنەوەی لەو كەناڵە بەدیار دووكانێكی فرۆشتنی سیدییەوە دانیشتووە كە لە نهۆمی خوارەوەی بینایەكدایە لە شەقامی سالم. بەرهەمەكانی ئارام كە لەسەر ژیان و جۆرەكانی (مارو چۆلەكە لە كوردستان) لەو كەناڵە نیشاندران، یەكەمین بەرنامەی لەو جۆرەبوون لەمیدیای بینراوی كوردییدا بەرهەم هێنرابێ. دەربارەی دووركەوتنەوەی لەكوردسات ئارام گوتی “وازهێنانم لەكەناڵی كوردسات بەهۆی جیاوازییكردن بوو لەنێوان خەڵكدا، ئەو ماوەیەی لەوێبووم 650 هەزار دینار مووچەی مانگانەم بوو، جگە لە مانەوەو ماندووبوون، مۆنتاژ و وێنەگرتن و شۆفێریش هەرخۆم دەمكرد، كەچی وەك پێویست رێز لەو هەموو كارەم نەدەنرا”. هەروەها دەڵێ “بەرنامەم هەبوو چوار ساڵ پێوەی خەریكبووم، ئەوەی من كردوومە كەسم پێ شكنایە لەپێش من
كردبێتی”. مۆنتاژم كڕیوە”.
گیانداری دەگمەنم گەڕان و سەركێشییەكانی ئارام، هەر ئەوە نییە بە وێنەو ڤیدیۆ چیرۆكەكانی لێ بەرهەم هاتبێ. بەڵكو ئەو كاری لەسەر ژیانی بەشێك لە گیانداران و دار و گوڵی ناوچە كوێستانییەكانیش كردووە، دۆزینەوەی ئاژەڵی دەگمەن و تۆماركردنیان لەكتێبێكدا كە بەنیازە لەداهاتوو بڵاویبكاتەوە، هەروەها پۆلێنكردنی مار و دووپشك، چۆلەكەو ئاژەڵە كێوییەكان زەخیرەیەكی باشی نهێنییەكانی گیانەوەرانە لەكوردستان كە ئارام لەماوەی كاركردنی چەندین ساڵەی كۆیكردووەتەوە. ئارام دەڵێ “لەكوردستان زیاتر لە 40 جۆر مار هەیە، بچووكترینیان مارێكە درێژییەكەی لە 25 سانتیمەتر تێناپەڕێ، دژوارترین ماریش كە كوشندەبێ لەناوچەی گەرمیانە. وێنەو گرتەی ڤیدیۆیی زۆربەی مارەكانم هەیە”، هەروەها دەڵێ “ 11 جۆر چۆلەكە لە كوردستان هەیە، بەهۆی رووبارەكانی دیجلەو فورات، عێراق زۆرترین باڵندەی تێدایە”. پڵنگ لەكوردستان نەماوە ئارام باس لەوە دەكات كە لەكوردستان زۆر گیاندار لەنێوچوون و دواییان هاتووە لەوانە، فیلە گێژە، مەڕە سوور، كەودەرەكی، چێرگ، پڵنگ و زۆری دیكە. بە بڕوای ئەو “شەڕ و ئاگركەوتنەوەو راوكردن لەگەڵ ئاڵوگۆڕەكانی كەشوهەوا و سرووشت، هۆكاری نەمان و كەمبوونەوەی ئەو گیاندارانەیە لەباشووری كوردستان”، هەروەها دەڵێ “ خەڵك و بەرپرسان بەرپرسن لەتێكدانی سرووشت و كوشتنی ئاژەڵ و گیانداران”. رووداو -سلێمانی
|
||
|
Qadirzada.com © 2009. All rights reserved
|
||
